Maddenin temel yapı taşı olan element nedir? Doğada nerelerde bulunur? Periyodik tablo nedir, periyodik tablo özellikleri nelerdir ve elementler periyodik tabloda neye göre sıralanmıştır? Tüm bu soruların cevapları bu serimizde…
Element Nedir?
Bir element, kimyasal olarak tanımlanmış ve benzersiz bir atom numarasına sahip olan saf bir kimyasal maddedir. Her element, atom çekirdeğinde bulunan proton sayısına göre belirlenen bir atom numarasıyla tanımlanır. Atom numarası, bir elementin kimyasal özelliklerini belirler ve periyodik tabloda her elementin yerini belirler. Her elementin kendine özgü bir sembolü vardır ve bu semboller, kimyasal formüllerde ve denklemlerde kullanılır.
Periyodik Tablo Nedir? Kaç Element Vardır?
Şu anda bilinen 118 farklı kimyasal element bulunmaktadır. Bunların 96 tanesi Dünya üzerinde doğal olarak bulunmaktadır. Elementler, atom numaralarına göre sıralandıkları periyodik tabloda ayrılırlar. Periyodik tablo, elementlerin benzer kimyasal özelliklerine sahip olan gruplara ve sıra numaralarına göre düzenlenmiştir. Her bir sıra, artan atom numaralarına sahip elementleri temsil ederken, her bir grup benzer kimyasal özelliklere sahip elementleri içerir. Elementlerin ayrılması, atom çekirdeğindeki proton sayısına göre gerçekleşir. Bu proton sayısı, elementin kimyasal özelliklerini ve atom numarasını belirler. Bu nedenle, her element kendine özgü bir atom numarasına sahiptir ve bu atom numarasına göre tanımlanır.
Elementler Kaç Gruba Ayrılır?
Elementler, periyodik tabloda genellikle 18 gruba ayrılır. Bu gruplar, elementlerin benzer kimyasal özelliklere sahip olduğu belirli bir sıra numarasına göre düzenlenmiştir. Her bir grup, benzer elektron dizilimine sahip elementleri içerir ve dolayısıyla benzer kimyasal reaktivitelere sahiptir. Örneğin, alkali metaller grubu (1A) gibi bazı gruplar, reaktif metal elementlerini içerirken, soy gazlar grubu (8A), inert ve reaktif olmayan gaz elementlerini içerir. Bu gruplar, periyodik tablonun sütunları boyunca yer alır ve elementlerin genel kimyasal davranışlarını anlamamıza yardımcı olur.
- 1A grubu Alkali metal’ler denir. Hidrojen hariç hepsi metaldir.
- 2A grubu Toprak alkali metalleri denir. Hepsi metaldir. He elementi 2 elektronla bitmesine rağmen 2A grubunda değil 8A grubuna aittir .(İstisnadır)
- 3A grubu Toprak metalleri (ya da Bor grubu) olarak adlandırılır.
- 4A Karbon grubu olarak adlandırılır.
- 5A Azot grubu (ya da nitrojen grubu) olarak adlandırılır.
- 6A Oksijen (ya da Kalkojen) grubu olarak adlandırılır.
- 7A grubu Halojenler olarak adlandırılır.
- 8A grubu Soygazlar bu grupta yer alır.
- B grupları geçiş metalleri şeklindedir. B grubu elementlerinin tamamı metaldir. 2A grubu ile 3A grubu arasında yer alır.
Periyodik Cetvelin Genel Özellikleri
Modern periyodik cetvelde elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.
Yatay satırlar( periyot), düşey sütunlar( gruplar) halinde düzenlenmiştir.
Periyodik cetvelde 7 periyot bulunur.
1. periyotta 2,
2. ve 3. periyotta 8,
4. periyotta 18,
5. periyotta 18,
6. periyotta 32 element bulunmaktadır.
7. periyot daha tamamlanmamıştır.
6. ve 7. periyodun 14 er elementi cetvelin altına yerleştirilmiştir. Bunlara Lantanitler ve Aktinitler denmiştir.
Gruplar ise A ve B olmak üzere 2 türdür.
8 tane A ve 10 tane B grubu bulunmaktadır.
Aynı gruptaki atomların kimyasal özellikleri benzerdir.
Periyodik Cetveldeki Farklılıklar
- 1A grubunda hidrojen atomu hariç diğer atomlar
metaldir. - 1. Periyot hariç diğer periyotlar alkali metalle başlar.
- 3A grubundaki Bor(B) ametal özelliği gösterir.
- 7A grubunda ki Flor (F) yaptığı bileşiklerde sadece-1 değerlik alır.
- 8A grubunda ki helyum atomunun değerlik elektron sayısı 2 iken diğer atomların ki 8 dir.
- 7. Periyot hariç diğer periyotlar soygazla biter.
- Helyum hariç diğer soygaz atomlarından önce bir halojen atomu gelir.
- Geçiş metalleri 4.periyottan itibaren başlar.
Periyodik Cetvelde Değişen Özellikler
Periyodik Cetvelde Soldan Sağa Doğru Gidildikçe
- Atom numarası artar.
- Kütle numarası artar.
- Atom çapı (hacmi) küçülür.
- Metalik özellik azalır.
- Ametalik özellik artar.
- Değerlik elektron sayısı artar.
- Elektron verme özelliği azalır.
- Elektron alma özelliği artar.
- Proton sayısı artar.
- Elementlerin oksitlerinin asit özelliği artar, bazik özelliği azalır.
Periyodik Cetvelde Sağdan Sola Doğru Gidildikçe
- Atom numarası azalır.
- Kütle numarası azalır.
- Atom çapı (hacmi) büyür..
- Metalik özellik artar.
- Ametalik özellik azalır.
- Değerlik elektron sayısı azalır.
- Elektron verme özelliği artar.
- Elektron alma özelliği azalır.
- Proton sayısı azalır.
- Elementlerin oksitlerinin asit özelliği azalır, bazik özelliği artar.
Periyodik Cetvelde Yukarıdan Aşağıya Doğru İnildikçe
- Atom numarası artar.
- Kütle numarası artar.
- Atom çapı (hacmi) artar.
- Metalik özellik artar.
- Ametalik özellik azalır.
- Elementlerin oksitlerinin bazik özelliği artar, asidik özelliği azalır.
- Proton sayısı artar.
- Değerlik elektron sayısı değişmez.
- Elektron verme isteği artar.
- Elektron alma isteği azalır.
Periyodik Cetvelde Aşağıdan Yukarıya Doğru Çıkıldıkça
- Atom numarası azalır.
- Kütle numarası azalır.
- Atom çapı (hacmi) azalır.
- Metalik özellik azalır.
- Ametalik özellik artar.
- Elementlerin oksitlerinin bazik özelliği azalır, asidik özelliği artar.
- Proton sayısı azalır.
- Değerlik elektron sayısı değişmez.
- Elektron verme isteği azalır.
- Elektron alma isteği artar.
Elementler 4 Farklı Grupta İncelenebilir
1. Metaller
- Katıdırlar ( Cıva = Hg hariç ).
- 1A,2A,3A grubunda bulunurlar.
- Periyodik tablonun sol tarafında bulunurlar.
- Yüzeyleri parlaktır.
- Isı ve elektriği iyi iletirler.
- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar.
- Elektron verme özelliğindedirler ( katyon: +).
- Canlıların yapısında çok az bulunur.
- Tel ve levha haline gelebilirler.
- Tek atomludurlar (atomik yapılıdırlar ).
- Erime-kaynama noktaları yüksektir.
- Genellikle dayanıklı ağır, parlak maddeler olarak tanımlanır.
- Kendi aralarında bileşik yapmazlar!
- Kendi aralarında alaşım yaparlar.
- Üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur.
2. Ametaller
- Katı, sıvı, gaz halindedirler.
- Erime-kaynama noktaları düşüktür.
- 4A (C atomu),5A,6A,7A grubunda bulunur.
- Yüzeyleri mattır.
- İki ve daha fazla atomludurlar(molekül yapılı).
- Elektron alma özelliğindedirler (Anyon: – ).
- Isı ve elektriği iyi iletmezler.
- Kendi aralarında bileşik yaparlar.
- Tel ve levha haline gelemezler.
- Canlıların yapısında bolca bulunurlar.
- Periyodik tablonun sağ tarafında bulunurlar.
3. Yarı Metaller
Bilinen elementlerin 8 tanesi ( B, Si, Ge, As, At, Sb, Te, Po ) yarı metaldir. Ülkemizde en çok bulunan mineral olan bor, camların yapısına katılan silisyum, elektronik devrelerde kullanılan germanyum en önemli yarı metallerdir.
Yarı metaller fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere, kimyasal özellikleri Bakımından ametallere benzerler.
- Metaller ile ametallerin birleştiği yerde bulunurlar.
- İşlenebilirler (tel ve levha haline getirilebilirler )
- Kırılgan değildirler.
- Sıcaklık yükseldiğinde
- Oda koşullarında katı halde bulunurlar.
- Elektrik iletkenlikleri artar.
- Parlak veya mat olabilirler
- Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi
- Metallerden daha kötü iletirler.
4. Soygazlar
- Doğada gaz halinde bulunurlar.
- Erime kaynama noktaları düşüktür.
- Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar.
- Ametaller grubunda yer alırlar.
- Tek atomludurlar
- Bileşik oluşturmazlar
- 2- Kararlı yapıdadırlar
Paylaş
Takip Et
Eğitimin, Eğlencenin ve Haberin Sitesi TEKNOKODİ
